به نقل از «قدس آنلاین»

«قیصر» شعر معاصر

تاریخ انتشار: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۸۷۱۶۴

در حوالی سال ۱۳۶۵ که من به جلسات شعر شاعران جوان خراسان پیوسته بودم، کتابی که بیش از هر چیز برای رشد و تقویت شعرم به من توصیه می‌شد، «تنفس صبح» از قیصر امین‌پور بود. اکنون پس از ۳۵ سال از آن زمان نیز من هرگاه می‌خواهم بهترین شاعر قابل توصیه به یک شاعر جوان را معرفی کنم، آثار قیصر امین‌پور را پیشنهاد می‌کنم که البته اکنون فقط «تنفس صبح» نیست و مجموعه‌ای از کتاب‌هاست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این غیرقابل انکار است که قیصر امین‌پور در شعر چهار دهه منتهی به پایان قرن ۱۳۰۰، به شکلی بلامنازع چهره محبوب شعر فارسی است، حتی پس از وفات او و با آثاری از او که پی‌درپی تجدید چاپ می‌شود. البته در این سال‌ها ما گهگاه شاعرانی داشته‌ایم که در یک مقطع تاریخ شهرتی چشمگیر یافته‌اند و یا نزد گروهی از مخاطبان شعر بسیار پرخواننده بوده‌اند ولی غالباً این محبوبیت‌ها دوره‌ای و همراه با افت و خیز بوده است.

بیاییم از کلی‌گویی بگذریم و ببینیم در کار این شاعر چه چیزی بود که سیطره‌ای دایمی بر شعر این چند دهه به او بخشید.

مسلماً یک عامل مهم قوت و کیفیت شعر هر شاعر، توانایی و خلاقیت او در بهره‌گیری از عناصر شعر است، یعنی تخیل، مهارت‌های زبانی، شناخت و کاربرد موسیقی پنهان در کلمات و نیز کشف و خلاقیت در مضمون‌آوری. برای نشان دادن این توانایی‌ها در شعر قیصر امین‌پور، این رباعی او می‌تواند گویا باشد

دیشب باران قرار با پنجره داشت

روبوسی آبدار با پنجره داشت

یکریز به گوش پنجره پچ پچ کرد

چک چک، چک چک، چکار با پنجره داشت؟

در تعبیر «روبوسی آبدار» دقت کنید. «آبدار» یعنی کنایه از حسابی و با آب و تاب. ولی در عین حال این کلمه با ماهیت باران که از قطرات آب تشکیل شده است نیز تناسب دارد. همین‌طور کلمه «یکریز» را ببینید؛ شاعر می‌توانست بگوید «همواره به گوش پنجره پچ پچ کرد» ولی «یکریز» را به کار می‌برد که به ریختن قطرات باران هم اشاره داشته باشد و یا ارتباط آوایی میان «چک چک» و «چکار» هم که آشکار است. در عین حال که تکرار این «چک»، تکرار قطرات باران را هم می‌رساند. حالا در کنار این به شخصیت‌بخشی یا همان جاندارنمایی به باران هم دقت کنیم. این همه هنرمندی در چهار مصراع یک رباعی جمع شده است.

اما هنرمندی‌های شاعرانه همیشه برای ساختن یک شاعر موفق کافی نیستند. این‌ها فقط ابزار تمایز بخشیدن به کلام است. ولی شاعر با این کلامی که شکل هنری یافته است، چه چیزی بیان می‌کند؟ اینجاست که وارد عرصه معانی شعر می‌شویم و قیصر امین‌پور را در این عرصه هم توانا می‌یابیم. او شاعری است که در هر دوره تاریخی از این ۴۰ سال، به مسائلی که مردم جامعه‌اش با آن سر و کار داشته‌اند، بی‌توجه نبوده است. در دهه ۶۰ که دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی است، قیصر شعرهای موفقی در این باره می‌سراید. 

«لبخند تو خلاصه خوبی‌هاست» یکی از بهترین شعرهایی است که برای حضرت امام سروده می‌شود و دو شعر «شعری برای جنگ» او از بهترین شعرهای جنگ است.

می‌خواستم

شعری برای جنگ بگویم

اما

دیدم قلم زبان دلم نیست...

مفاهیم مذهبی یکی دیگر از مسائلی است که جامعه اسلامی فارسی‌زبان با آن سر و کار دارد و قیصر امین‌پور در این زمینه چند شعر خوب دارد، از جمله «روز ناگزیر»، شعری است که به این گونه پایان می‌یابد.

این روزها که می‌گذرد، هر روز

در انتظار آمدنت هستم

اما

با من بگو که آیا، من نیز

در روزگار آمدنت هستم؟

و در کنار این‌ها مسائل اجتماعی و دغدغه‌های انسان معاصر باز در هر دوره در شعر قیصر تجلی دارد. عشق، انتظار، عدالت‌خواهی، مسائل زندگی شهری و... چیزهایی هستند که شاعر از کنار آن‌ها بی‌تفاوت نمی‌گذرد.

مجموعه‌ آثار قیصر امین‌پور طیف کاملی از موضوعاتی که یک شاعر امروز انتظار می‌رود به آن‌ها بپردازد را نشان می‌دهد: تنفس صبح، آینه‌های ناگهان، دستور زبان عشق، گل‌ها همه آفتابگردان‌اند و البته در این میان نباید از منظومه «ظهر روز دهم» هم غفلت کرد که مجموعه شعری خوب در حال و هوای کودک و نوجوان است.

در این یادداشت بیشتر از شعر قیصر گفتیم. از شخصیت نجیب و متعادل، از دانش و آگاهی ادبی و نقش او در پرورش نسل شاعر جوان پس از خودش نگفتیم، چه در جلسه‌ها و انجمن‌های ادبی و چه در دانشگاه. هر یک از این‌ها، یادداشت مستقلی می‌طلبد و به امید اینکه در فرصتی دیگر به آن‌ها پرداخته شود.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: قیصر امین پور شعر دورۀ معاصر قیصر امین پور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۸۷۱۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

استفاده از ظرفیت ۵۰ نفر امین برای مدیریت موقوفات متصرفی سمنان

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام ستار علیزاده صبح پنجشنبه در جمع خبرنگاران به میزبانی اوقاف سمنان بیان کرد: به منظور ارتقا بهره‌وری و افزایش اثربخشی موقوفات بر اساس ماده ۵ قانون اوقاف از ظرفیت ۵۰ نفر از افراد مشهور به امانت به عنوان امین در مدیریت موقوفات متصرفی استان سمنان استفاده می‌شود.

وی افزود: وقف یکی از سنت‌های نیکو و اسناد امضایی دین مبین اسلام است که به واسطه آن افراد خیر و نیک‌اندیش با نگاهی دقیق و عمیق به اطراف خود بر اساس نیازهای جامعه بخشی یا تمام اموال خود را در راه رفع آن مسائل وقف می‌کنند.

مدیرکل اوقاف استان سمنان تاکید کرد: بخش اعظمی از فعالیت‌های ما در ادارات اوقاف و امور خیریه مدیریت موقوفات در کنار اداره امامزادگان و اماکن مذهبی است.

علیزاده با بیان اینکه بخشی از کار یعنی مدیریت امامزادگان و اماکن متبرکه در سال‌های گذشته با استناد به ماده ۵ قانون اوقاف به امنا اماکن مذهبی سپرده شده است، گفت: اوقاف در این حوزه پس از انتصاب امنایی از بین افراد متدین و مشهور به امانت، در کنار این افراد است و ضمن حمایت از آنها و برنامه‌های در دست اجرایشان، به نظارت بر عملکرد آنها بر اساس شرح وظایف ابلاغی و وظایف و مأموریت‌های محوله می‌پردازد.

وی با بیان اینکه در دوران مدیریت جدید سازمان و با تدبیر ایشان بنابراین شد که ماده ۵ قانون اوقاف در حوزه موقوفات نیز احیا شده و از ظرفیت امنا برای اداره موقوفات استفاده شود، افزود: بر همین اساس پس از ابلاغ دستورالعمل مربوطه، شهرستان‌های استان در مجموع به ۱۶ بلوک تقسیم شدند.

مدیرکل اوقاف استان سمنان بیان کرد: پس از بلوک بندی شهرستان‌ها و شناسایی افرادی جهت انتصاب به عنوان اعضای هیئت امنای بلوک‌ها، فرایند بررسی و احراز صلاحیت افراد طی و احکام مسئولیت آنها صادر شد.

غلیزاده بیان کرد: پس از صدور حکم، جلسات آموزشی و توجیهی برای امنای منصوب شده برگزار و پس از آن نسبت به تحویل موقوفات بلوک و ابلاغ برنامه‌ها و مأموریت‌های محوله به امنا اقدام شد.

کد خبر 6094993